Covid-update: verplicht telewerk en gerechtvaardigde afwezigheid van het werk voor Covid-test

1. Verplicht telewerk

Sinds 20 november 2021 is telewerk opnieuw verplicht in de privésector en in openbare besturen, tenzij dit onmogelijk is omwille van de aard van de functie of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening. Deze verplichting geldt voor alle tewerkgestelde personen, ongeacht de aard van de arbeidsrelatie (werknemers, zelfstandigen, …). Het verplicht telewerk is in principe nog van toepassing tot 28 januari 2022 (maar kan worden verlengd).

Het telethuiswerk vindt plaats in overeenstemming met cao nr. 85 (structureel telewerk). Indien er in dat kader niets is voorzien op organisatieniveau zijn de regels uit cao nr. 149 van toepassing (telewerk omwille van de coronacrisis). De geldingsduur van cao nr. 149 werd recent verlengd tot 31 maart 2022.

Ondernemingen moeten rekening houden met de volgende verplichtingen:

• Attestatieplicht: personen die niet kunnen telewerken, moeten in het bezit zijn van een attest of enig ander bewijsstuk van hun werkgever of opdrachtgever dat bevestigt dat hun aanwezigheid op de werkvloer noodzakelijk is.

• Maandelijkse registratieplicht: ondernemingen moeten maandelijks via de portaalsite van de RSZ per vestigingseenheid zowel het totaal aantal tewerkgestelde personen als het totaal aantal personen met een niet-telewerkbare functie registreren. De eerste aangifte moest uiterlijk op 30 november 2021 gebeuren voor de periode van 22 november tot en met 31 december 2021. Latere aangiftes moeten telkens op de zesde kalenderdag van de maand worden verricht. Er moet enkel een nieuwe maandelijkse aangifte verricht worden indien de situatie is gewijzigd vergeleken met de maand ervoor. KMO’s met minder dan vijf werknemers en een aantal sectoren (gezondheidszorg, gesubsidieerd onderwijs, …) zijn vrijgesteld van deze registratieplicht.

Voor de telewerkbare functies kan tot en met 19 december 2021 in één terugkeermoment per persoon per week worden voorzien. Vanaf 20 december 2021 wordt dit verhoogd tot twee dagen per week. Voor deze terugkeermomenten gelden de volgende voorwaarden:

• De terugkeer kan niet verplicht worden opgelegd en vindt plaats in onderling akkoord met de werknemer;
• Het doel van de terugkeermomenten is de bevordering van het psychosociaal welzijn en de teamgeest;
• Werknemers die terugkeren, moeten instructies krijgen over de veiligheidsmaatregelen op de werkvloer;
• Werknemers die ziek zijn, symptomen vertonen of in quarantaine zijn, mogen niet terugkeren;
• Er moeten maatregelen worden genomen om car pooling en verplaatsingen met het openbaar vervoer tijdens piekmomenten te vermijden.

Tot en met 19 december 2021 kan per dag maximum 20% van de personen met een telewerkbare functie tegelijk aanwezig zijn. Vanaf 20 december 2021 wordt dit opgetrokken tot maximum 40%. Voor de KMO’s waar minder dan tien personen werkzaam zijn, mogen maximum vijf personen van diegenen voor wie het telethuiswerk verplicht is, tegelijk in de vestigingseenheid aanwezig zijn.

Lees meer

2. Gerechtvaardigde afwezigheid van het werk voor Covid-test op advies van ‘Self Assessment Testing Tool’

De nieuwe cao nr. 160 van 19 november 2021, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, voert tijdelijk een gerechtvaardigde afwezigheid van het werk met behoud van loon in voor een Covid-19-test op advies van de ‘Self Assessment Testing Tool’.

Deze online SAT-tool, die werd ontwikkeld om huisartsen te ontlasten, adviseert op basis van een vragenlijst die de symptomatische persoon invult of een test al dan niet aangewezen is. Indien de tool een test adviseert, kan de betrokkene een code aanvragen voor een gratis test. Vanaf het genereren van die code levert de tool een afwezigheidsattest af dat de werknemer kan gebruiken om zijn afwezigheid van het werk te rechtvaardigen. De afwezigheidsperiode kan maximaal 36 uur duren vanaf het moment waarop de SAT-tool de testcode genereert.

De tool is enkel bedoeld voor wie lichte symptomen vertoont. De cao nr. 160 is dus niet van toepassing op:

• personen die ernstige symptomen vertonen, tot een risicogroep behoren of waarvan de gezondheidstoestand snel achteruit gaat;
• personen die zich te ziek voelen (ongeacht de aard van de symptomen) om te gaan werken;
• personen die een hoogrisicocontact hadden, een CST (Covid Safe Ticket) willen bekomen of een test nodig hebben in het kader van reizen.

De werknemer moet onmiddellijk de werkgever verwittigen van zijn afwezigheid en moet het afwezigheidsattest, dat wordt gegenereerd door de tool, zo snel mogelijk overmaken. Van zodra het testresultaat gekend is, moet de werknemer de werkgever informeren over een eventuele werkhervatting dan wel verdere afwezigheid. Omwille van privacy redenen mag de werkgever niet vragen naar het resultaat van de test, noch is de werknemer verplicht dit mee te delen.

Indien het testresultaat positief is, zal een arts bepalen of de werknemer een quarantaineattest of een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid krijgt. In geval van een quarantaineattest kan een werknemer die kan telewerken het werk nog verderzetten. Als dat niet mogelijk is, kan de werknemer aanspraak maken op een uitkering wegens tijdelijke werkloosheid.

De gerechtvaardigde afwezigheid van het werk geeft aanleiding tot de betaling van een gewaarborgd loon dat gelijk is aan het normale loon zoals berekend volgens de wetgeving op de feestdagen.

Deze maatregel is tijdelijk en loopt van 19 november 2021 tot 28 februari 2022. Werknemers kunnen er maximaal drie keer gebruik van maken.

lees meer

Julie Devos
Claeys & Engels